![](/media/lib/521/n-svantepaabo1-1d7f34f0c572bbbc266b9090dac6d55c.jpg)
Badacz ewolucji człowieka, Svante Pääbo, laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny
3 października 2022, 11:00Tegoroczna Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny została przyznana Svante Pääbo za odkrycia dotyczące ludzkiej ewolucji oraz genomu wymarłych homininów. Pääbo jest szwedzkim genetykiem, specjalistą od genetyki ewolucyjnej i jednym z najwybitniejszych żyjących badaczy ewolucji człowieka. Zsekwencjonował DNA neandertalczyka, w 2010 roku ogłosił odkrycie nieznanego wcześniej gatunku człowieka, denisowianina.
![](/media/lib/203/n-devils_hole-16df8a602e8e42f3978c4c860999ecf5.jpg)
W Devils Hole w Dolinie Śmierci znowu pojawiło się „pustynne tsunami”
26 września 2022, 05:16W ubiegły poniedziałek w pobliżu południowo-wschodniego wybrzeża Meksyku doszło do trzęsienia Ziemi o mocy 7,6 stopni w skali Richtera. Około 5 minut później i 2500 kilometrów dalej w Devils Hole w Dolinie Śmierci powstało „pustynne tsunami”, w wyniku którego w spokojnym zwykle zbiorniku pojawiły się fale o wysokości ponad 1 metra. Devils Hole to pustynny zbiornik wodny, który rejestruje trzęsienia ziemi na całym świecie, a trzęsienia doprowadzają do swoistego resetu, dzięki któremu w zbiorniku może istnieć jedyna na świecie populacja karpieńca diablego.
![](/media/lib/517/n-guz1-6ecf415ccff772f712c399158c3edcc9.jpg)
Zielona Góra: chirurdzy usunęli 58-letniej pacjentce guz ważący aż 42 kilogramy
5 września 2022, 10:05Lekarze z Zielonej Góry usunęli 58-latce guz ważący 42 kilogramy. To prawdopodobnie największy guz, jaki został w Polsce zoperowany. Wiedząc o guzie w brzuchu, pacjentka zdecydowała się na operację po 10 latach, gdy ten uniemożliwił jej chodzenie - wyjaśnił dr hab. n. med. Dawid Murawa, kierownik Klinicznego Oddziału Chirurgii Ogólnej i Onkologicznej Szpitala Uniwersyteckiego im. Karola Marcinkowskiego w Zielonej Górze.
![](/media/lib/515/n-trzmiel-5fbb0f0a9b2a065a6ad82ab388703de7.jpg)
Stres klimatyczny powoduje zmiany kształtu skrzydeł u zapylaczy
18 sierpnia 2022, 11:12Naukowcy z Imperial College London i Natural History Museum opublikowali dwie prace, w których opisali wyniki badań nad populacją czterech gatunków brytyjskich trzmieli. W pierwszym z badań pokazali, jak stres środowiskowy historycznie zmieniał kształt skrzydeł zwierząt, w drugim zaś opisali metodę pozyskiwania DNA z kolekcji muzealnych, co pozwoli na badanie historii genetycznej trzmieli.
![](/media/lib/511/n-dzieciol-e5af556faa38ddb3021122f467d84740.jpg)
Dzięcioły kują w drzewach na całego. Nie absorbują siły uderzeń, by chronić mózg
19 lipca 2022, 12:14Dzięcioł uderzający dziobem o drzewo z wielką siłą, prędkością i częstotliwością w jakiś sposób nie odczuwa negatywnych skutków swoich działań. Specjaliści, zastanawiający się, w jaki sposób mózg ptaka znosi te uderzenia, mówią o specjalnej konstrukcji czaszki lub o długim owiniętym wokół czaszki języku, co ma łagodzić wstrząsy. Autorzy najnowszej analizy twierdzą jednak, że nic takiego nie ma miejsca.
![](/media/lib/504/n-koronarece-cb025c1460326b41dbe29f7ccef8d64e.jpg)
Co musisz wiedzieć o koronawirusie?
24 maja 2022, 10:10Koronawirus SARS-CoV-2 wywołuje chorobę COVID-19. Najczęściej towarzyszącymi jej objawami są: podwyższona temperatura ciała, zaburzenia węchu i smaku, kaszel, bóle mięśni, duszność i zmęczenie. Wirus szerzy się bardzo łatwo drogą kropelkową w sposób pośredni i bezpośredni.
![](/media/lib/500/n-szafran-e4e8304e061c34738fe713a0946129c9.jpg)
Najdroższą przyprawę świata udomowili Grecy, a nie Persowie
19 kwietnia 2022, 12:49Najdroższa przyprawa świata, szafran, jest uprawiana od ponad 3000 lat. Uprawiano ją w Grecji, Persji i innych krajach basenu Morza Śródziemnego. Obecnie 90% światowej produkcji pochodzi z Iranu. Nic też dziwnego, że Iran – czyli dawna Persja – jest uważany za najbardziej prawdopodobne miejsce udomowienia szafranu uprawnego (Crocus sativus), zwanego też krokusem uprawnym. Jednak najnowsze badania wskazują, że roślinę tę po raz pierwszy udomowiono w starożytnej Grecji.
![](/media/lib/499/n-zabieg-a4f2a45aaa95cdbbe5f6dd8b10f4b3aa.jpg)
WUM: pionierska operacja wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej
14 kwietnia 2022, 09:33Zespół lekarzy z Uniwersyteckiego Centrum Klinicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego (UCK WUM) przeprowadził nowatorską procedurę wytworzenia przetoki tętniczo-żylnej metodą wewnątrznaczyniową. Jak podkreślono w komunikacie uczelni, to pierwsze takie rozwiązanie zastosowane w Europie Środkowo-Wschodniej. 12 kwietnia przetoka została wykorzystana do przeprowadzenia hemodializy chorego. Pacjent czuje się dobrze.
![](/media/lib/498/n-baktrian-8fdac828e67c1b0e9b36d5b81b8f8955.jpg)
Olbrzymi wielbłąd, C. knoblochi, żył w Mongolii równocześnie z człowiekiem
1 kwietnia 2022, 09:29Camelus knoblochi to wymarły gatunek olbrzymiego dwugarbnego wielbłąda. Wiemy, że żył w Azji Centralnej przez około 250 000 lat. Najnowsze badania, których wyniki opublikowano na łamach Frontiers in Earth Science wykazały, że ostatnim miejscem występowania C. knoblochi była dzisiejsza Mongolia, a gatunek ten istniał tam jeszcze około 27 000 lat temu. To zaś oznacza, że współistniał z człowiekiem współczesnym, a być może z neandertalczykiem i denisowianinem
![](/media/lib/494/n-zolw-904b0bb70a50db534f725b7e29480b25.jpg)
Żółw z Rumunii przetrwał upadek asteroidy, która zabiła dinozaury
4 marca 2022, 13:34Paleobiolodzy z Uniwersytetu W Tybindze odkryli w Rumunii nieznany dotychczas gatunek żółwia, który przetrwał uderzenie asteroidy sprzed 66 milionów lat. Asteroidy, która przyniosła zagładę dinozaurom i 75% gatunków na Ziemi. Wiek skamieniałości oceniono na około 70 milionów lat. Nowy gatunek zyskał nazwę Dortoka vremiri na cześć znanego badacza fauny epoki kredy, Mátyása Vremira, który zmarł w 2020 roku.